Adıyaman

Turkiye-Rehberi.Net Pinterest Turkiye-Rehberi.Net WhatsApp Turkiye-Rehberi.Net Facebook Turkiye-Rehberi.Net Twitter Turkiye-Rehberi.Net LinkedIn Turkiye-Rehberi.Net Çıktı Al Turkiye-Rehberi.Net Gmail Turkiye-Rehberi.Net Email Gönder
Adıyaman, Adıyaman ili'nin merkez ilçesi ve aynı ilçedeki şehirdir.Türkiye'nin Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde Fırat Nehri'nin batısında yer almaktadır. Adıyaman merkez ilçesinin güneyinde Atatürk Barajı gölü ve Şanlıurfa, doğusunda Kahta, kuzeydoğusunda Sincik, kuzeyinde Çelikhan, batısında ise Tut ve Besni ilçeleri vardır.

Adıyaman Haritası, İletişim, Yol Tarifi ve Adresi Nerede

Adıyaman Haritadaki Konumu
Adıyaman, Şanlıurfa, Gaziantep, Şırnak, Siirt, Batman ve Mardin illerini içine alan topraklardaki sulama ve enerji üretimine yönelik bir proje gerçekleştirilmiş ve bu proje GAP olan Güneydoğu Anadolu Projesi'dir. Bu proje uygulamaya konulmasından dolayı su altında kalmış antik yerleşim bölgelerinde arkeolojik araştırmalar yapılmıştır. Coğrafi yapısı nedeniyle binlerce yıl önce parlayıp sönen eski medeniyetlerin bir kavşak noktası olduğu için insanlık tarihi boyunca eşi az görülen medeniyetlere ev sahipliği yapmıştır. Kommegene Krallığı'na ait kalıntılar ise Nemrut Dağı'nda yer alır. İlçe nüfusu 2008 yılına göre 197.014'tür.1945'te 10.000 olan nüfusu 1990'da 100.045'e, 2000'de 178.538'e, 2010'da 202.735'e çıkmıştır.

Etimoloji

Adıyaman'a Bizanslılar döneminde “Perres" (Yunanca) veya "Pordonnium” (Latince) denilmekteydi. Süryaniler ise ilk dönemlerde Adıyaman'ı “Klevdiye” olarak adlandırmaktaydılar. Adıyaman, M. 757 yılında Halife El-Mansur yönetimindeki Araplar tarafından ele geçirilmiş ve Mansur'a izafeten “Hısn-ı Mansur” olarak adlandırılmıştır. Bundan sonra Osmanlılara kadar “Hısn-ı Mansur” olarak yani “Mansur'un Kalesi” olarak adlandırılacaktır. Ortaçağda bazen bu isim “Hişn-Mansur” olarakta isimlendirilmiştir. Şehir Adıyaman olarak adlandırılıncaya kadar gerek İslami gerekse Ermeni ve Süryani bütün kaynaklarda bu isimle veya yanlış yazılışı olan “ Hüsn-ı Mansur” olarak geçecektir. Başka bir rivayete göre çok eski devirlerde Adıyaman'da putperest bir hükümdarın hak dine inanmış yedi oğlu varmış. Bu yedi genç putperest babalarının dinine inanmadıkları için öldürülmüşler. Bundan dolayı Adıyaman isminin “Yedi Yaman”dan geldiği söylenir. Bu yedi kardeşin mezarı Adıyaman'ın güneyindedir.

Tarih

Cumhuriyet Öncesi

Adıyaman Palanlı Mağarasında yapılan incelemelerde kent tarihinin M.Ö. 4000 yıllarına kadar uzandığı anlaşılmıştır. Yine Samsat-Şehremuz Tepe'deki tarihi bulgulardan M.Ö. 7000 yılına kadar Paleolitik M.Ö. 5000 yıllarına kadar Neolitik M.Ö. 3000 yıllarına kadar Kalkolitik ve M.Ö. 3000-1200 yılları arasında da Tunç Çağı dönemlerinin yaşandığı anlaşılmıştır. Bu dönemde bölge Hititlerle Mitanniler arasında el değiştirmiş ve Hitit devletinin yıkılmasıyla (M.Ö. 1200) karanlık bir dönem başlamıştır. M.Ö. 1200'den Frig Devletinin kuruluşu olan M.Ö. 750 yılları arası dönemle ilgili olarak yazılı kaynağa rastlanmamıştır. Ancak; bu dönemde yöre, Asur etkisine girmeye başladığından, Samsat'ta bulunan Asur etkili mühürler ve Kahta Eskitaş Köyünde bulunan Hitit Hiyeroglifli kitabeler, Anadolu'daki tarihi sislilerin ilimizdede aynen devam ettiğini göstermektedir. Bu dönemde de Adıyaman ve çevresinde Hitit Devletinin yıkılmasıyla ortaya çıkan Geç Hitit şehir devletlerinden biri olan Kummuh Devleti hüküm sürmektedir.

Adıyaman Resim

adiyaman_il_siniri_haritasi

adiyaman_il_siniri_haritasi
Turkiye-Rehberi.Net Şimdi İndirin
pinterest Facebook instagram Twitter LinkedIn WhatsApp Addthis

Adıyaman Resim Galerisi

adiyaman il siniri haritasi

adiyaman il siniri haritasi
Turkiye-Rehberi.Net Şimdi İndirin
pinterest Facebook instagram Twitter LinkedIn WhatsApp Addthis

adiyaman haritasi turkiye

adiyaman haritasi turkiye
Turkiye-Rehberi.Net Şimdi İndirin
pinterest Facebook instagram Twitter LinkedIn WhatsApp Addthis

adiyaman haritasi

adiyaman haritasi
Turkiye-Rehberi.Net Şimdi İndirin
pinterest Facebook instagram Twitter LinkedIn WhatsApp Addthis

M.Ö. 900-700 yılları arasında yöre Asur etkisine kalmakla birlikte, Asurlular tam olarak egemen olamazlar. 6. yüzyılın başlarından itibaren yöreye Persler hakim olur ve yöre Satrap'lar (valiler) eliyle yönetilir. M.Ö. 334 yılında Makedonya kralı Büyük İskender'in Anadolu'ya girmesiyle Pers'ler hakimiyetini kaybetmiş ve M.Ö. 1. yüzyıla kadar yörede Makedonyalı Selevkos Sülalesi hüküm sürmüştür. Bu sülalenin gücünün zayıfladığı sıralarda, Kral Mithradetes 1. Kallinikos Kommagene Krallığı'nın bağımsızlığını ilan etmiştir. (M.Ö. 69) Başkenti Samosota (Samsat) olam Kommagene Krallığı, egemenliğini M.S. 72'ye kadar sürdürmüş, bu tarihte yöre Roma İmparatorluğu'nun eline geçmiş ve Adıyaman, Roma İmparatorluğunun Syria (Suriye) Eyaletine, 6. Lejyon olarak bağlanmıştır. Roma İmparatorluğu'nun 395 yılında Batı ve Doğu Roma olarak ayrılmasıyla Adıyaman Doğu Roma İmparatorluğuna katılmıştır. 643 yılından itibaren bölgeye İslam akınları başlamakla birlikte İslam hakimiyeti ancak 670 yılında Emevi'lerle kurulur. 758 yılında ise 2. Abbasi komutanlarından Mansur İbni Cavene'nin hakimiyetine girer. 926 yılına kadar Abbasi hakimiyetinde kalan II'de bu tarihte Kürt devleti olan Hamdanilerin egemenliği başlar. 958 yılında yöre yeniden Bizanslıların eline geçer.
Adıyaman
Adıyaman'dan Görünüm

Adıyaman'dan Görünüm
Haritada Konumu

Haritada Konumu
Harita
Türkiye'deki konumu

Türkiye'deki konumu
Bilgiler
Toplam nüfus: 590.735
Şehir nüfusu: 347.236
Nüfus itibariyle: 2010
Yüzölçümü: 167,921 km²
Nüfus yoğunluğu: 116/km²
Rakım: 669 metre
Koordinatlar °′N, °′E
Genel bilgiler
Ülke: Türkiye Bayrağı Türkiye
İl: Adıyaman
Posta kodu: 02100
Alan kodu: 416
Plaka: 02
Belediye internet sitesi: http://www.adiyaman.bel.tr/
Kaymakamlık internet sitesi:http://www.adiyaman.gov.tr/


1114-1181 yılları arası yöreye Türk akınları olur. 1204-1298 yılları arasında Samsat ve yöresini Anadolu Selçukluları ele geçirir. 1230 ve 1250 yıllarında Moğol saldırıları yaşanır. 1298'de yöre ve il Memlüklülerin eline geçer. Adıyaman ve havalisi ilk kez Yıldırım Beyazıd döneminde yerel beylerden alınarak Osmanlı hâkimiyetine girmiş1 olup 1402 Ankara Savaşından önce Timur'un komutanları tarafından yağmalanmış daha sonraki yıllarda meydana gelen sosyal ve siyasi çalkantılar sonucu bazı yerel beyler, Memlüklerin ve daha sonrada Dulkadiroğluları'nın elinde kalmıştır. Esas olarak Adıyaman'ın Osmanlıların hâkimiyetine girmesi Yavuz Sultan Selim döneminde vukû bulan Dulkadir seferinin akabinde olmuştur. Ancak bölgenin geniş kapsamlı idari teşkilatlanması, Kanûnî döneminde ortaya çıkan isyanlardan sonra gerçekleşebilmiştir. Yapılan düzenlemelerde, Malatya Sancak olmak üzere; Besni, Kahta, Hısn-ı Mansur (Adıyaman), Maraş vilayetine bağlanmıştır. 1560 yılında Adıyaman-Samsat ve çevre livâlar Dulkadir Beylerbeyliği'nden ayrılarak Diyarbakır Beylerbeyliği'ne bağlanmış ise de 1574 yılında tekrar Dulkadir Beylerbeyliği'ne bağlanmıştır.

Cumhuriyet Dönemi

Cumhuriyetin kuruluşundan 1954 yılına kadar eski eski idari yapısı korunarak Malatya'ya bağlı kaza konumunda olan Adıyaman 1 Aralık 1954 tarihinde 6418 sayılı kanunla Malatya'dan ayrılarak müstakil il haline gelmiştir.

Nüfus

Adıyaman Şehir Merkezi Nüfusu
2010	203.000
2009	198.433
2008	193.250
2007	191.627
2000	178.538
1997	213.596
1990	100.045
1985	71.644
1980	53.219
1975	43.782
1970	31.263
1965	22.153
1960	16.487
1955	13.966
1950	11.522
1945	10.223
1940	11.522
1935	10.299
1927	-
Şehir nüfusu 2005 yılı verilerine göre 244.541'dir. Adıyaman şehrinin 1955 yılından 13.966 olan nüfusunun, 1955'i izleyen nüfus sayımı dönemlerinde artış gösterdiği anlaşılmaktadır. Ancak 1970 yılında köylerden şehir merkezine göçün hızlanmasıyla %68.4 nüfus artış hızı ile en yüksek değerine yükselmiştir. 1980 yılında ise %39.8 değerle artış hızında eskiye göre gerileme gözlenmiştir. 1985, 1990, 1997 ve 2000 nüfus sayım sonuçlarına göre, nüfus artış hızının arttığı görülmektedir. Bu artış 1985'te %59.45 e, 1990'da %66.78'e (10 045), 1997'de %112'e (nüfus 21.475'e), 2000'de %34 (nüfus 28.510) gibi yüksek bir değere ulaşmıştır.

İldeki nüfusun % 72.1'in ticaret, tarım ve sanayi kesiminde çalışmaktadır. Buna rağmen ildeki işsizlik oranı ise % 27.9 dur. Adıyaman şehrinin nüfus dağılımına göre ekonomik yapısının genel bir değerlendirmesi yapıldığında tarım sektöründe diğer sektörlere göre nisbi bir gerileme görülmesi ilin gelişmesi açısından olumludur. Ancak işsizlik sayısının giderek artması düşündürücüdür. Planlı ve istikrarlı kalkınmaya ayak uyduramayan Adıyaman GAP rüzgarından gerektiği gibi faydalanamamıştır. Sosyal ve Kültürel etkinliklere bakıldığında 1970li yıllarda merkez ilçede kapalı ve açık olarak 15 sinema salonu varken 2007 yılı tespitlerine göre merkez ilçede kayıtlı ve faal sinema salonu yoktur. Turizm Bakanlığı ve valilik tarafından düzenlenen festivallerin çoğunluğuda Kahta, Besni ve Tut ilçelerince organize edilerek sahiplenilmiştir. Bu durum, köyden kente kontrolsüz ve hızlı bir şekilde gerçekleşen göçün sonuçlarının ne kadar vahim ve yok edici olabileceğinin bir göstergesidir.

Eğitim

2006 yılında Adıyaman'da Adıyaman Üniversitesi kurulmuştur.

Ulaşım

Adıyaman'a karayolu ile Şanlıurfa, Malatya, Kahramanmaraş ve Diyarbakır olmak üzere beş güzergahtan gidilir. Adıyaman'ın Gölbaşı , Malatya Kahramanmaraş - Gaziantep karayolu ulaşımı Gölbaşı üzerinden sağlanır. Demiryolu ulaşımı da Gölbaşı ilçesinden yapılmakta olup, Malatya - Fevzi Paşa demiryolu bu İlçeden geçmektedir. Adıyaman Havalimanından uçak seferleri bulunmaktadır. Adıyaman'dan geçen, Şanlıurfa, Diyarbakır dahil Güneydoğu illerini birbirine bağlayan karayolu, Gerger İlçesine bağlı Güzelsu köyündeki feribot seferleri ile Şanlıurfa ve Siverek İlçesi'ne bağlanır.

Ekonomi

Sanayi

Adıyaman'da sanayi, 1967 yılında Faaliyete giren ve devlet kuruluşu olan Sümerbank (Pamuklu Sanayi İşletmesi)'la başlamıştır. Daha sonra yine Devlet Kuruluşu olan Süt, Çimento Fabrikaları ile Sanayi gelişme göstermiştir. 1988 yılına kadar sanayileşme konusunda ciddi bir gelişme olmaz. Ancak bu tarihten sonra ülkemiz ekonomisindeki sanayileşme çabaları ve sanayinin teşvik edilmesi sonucu yatırımların hızlandığı gözlenmiştir. Özellikle yöresel ihtiyaçların sonucu olarak tarıma dayalı un ve tekstil fabrikalarının sayısı hızla artış göstermiştir.

Adıyaman sanayii çoğu orta ve küçük işletme ölçeğinde toplam 90 adet işletmeden oluşmaktadır. Bu işletmelerin çoğunluğu tarıma dayalı sanayi dallarında faaliyet göstermektedirler. Bu işletmelerde istihdam edilen işçi sayısı ise toplam 5053 kişidir. Yani bir işletmede çalışan işçi sayısı ortalama 56 kişidir.

Tekstil sanayi

Adıyamanın sanayi yapısı içerisinde tekstil sektörünün önemli bir yeri vardır. İlde bulunan toplam 90 işletmenin % 41'ü tekstil sektöründe faaliyette bulunmaktadır. İstihdamdaki payı ise % 80,4 'dür. Yani istihdam edilen her 100 kişiden yaklaşık 79 kişi bu sektörde çalışmaktadır. Tekstil sektöründeki firmaların sektör içi dağılımları ile ilgili istatistiki bilgiler şöyledir.

Gıda sanayi

Adıyaman sanayinde ikinci önemli sektör gıda sektörü oluşturmaktadır. Gıda sektörü içerisinde ise un fabrikalarının önemli bir yeri vardır. Yörede üretilen buğday bu tesislerde işlenerek çevre illere ve doğudaki illere (Bingöl, Muş gibi) satılmaktadır. Gıda sektöründe faaliyette bulunan işletme sayısı toplam 31 olup ildeki sanayi işletmelerine oranı yaklaşık % 34'dedir. İstihdamdaki payı ise % 9 civarındadır. Petrol ve madencilik Ülkemiz genelinde çıkarılan ham petrolün % 10'ına yakın kısmı Adıyaman'daki kuyulardan elde edilmektedir. Ancak son yıllarda yeni petrol kuyularının açılması yavaşladığından üretimde de buna paralel bir düşme gözlenmiştir. Petrol üretimi sadece TPAO tarafından değil, bölgede faaliyette bulunan özel sektöre ait işletmeler tarafından da yürütülmektedir. Aşağıda tabloda yer alan petrol verilen üretim değerleri sadece TPAO'nun üretimlerini içermektedir. Özel sektör üretim miktarı yaklaşık 1.000.000 varil/ yıl dır. Adıyaman TPAO da günlük 400 m3 gaz üretilmektedir üretilen gaz Adıyaman istasyonlarında ve bölge tesislerinde kullanılmaktadır. Üretilen ham petrol Botaş kanalı ile TÜPRAŞ'a satılarak değerlendirilmektedir. Enerji Enerji tüketimini sanayi ile doğrudan ilgisi bulunduğundan ilimizdeki enerji durumu son yıldaki alınan elektrik enerji miktarı 648.901.362 kWh, satılan elektrik enerjisi ise 513.295.305 KWh.dır. tüketilen elektrik enerjisinin %60 sanayide, %16 meskenlerde, kalan %24'lük kısım ise diğer alanlarda kullanılmıştır. Sanayide kullanılan elektrik enerjisi diğer müşteri gruplarına göre önemli bir yere sahiptir. Sanayi tüketimleri içerisinde Adıyaman Çimento fabrikası, TPAO sondaj tesisleri, Tekstil Fabrikaları ilk sıraları oluşturulmaktadır. İlimiz kalkınmada öncelikli iller arasında yer aldığından, tüm abone gruplarında %10-12 arasında indirimli elektrik satışı yapılmaktadır. Ayrıca teşvik kredisi ya da KOBİ kredilerinden yararlanan tüm sanayi kuruluşlarına 1999 yılından itibaren başlamak üzere elektrik enerji bedellerinden, ilk yıl için %50, ikinci yıl için %40, üçüncü yıl için %25 indirim uygulaması yapılmış ve bu uygulama halen devam etmektedir. İlimiz Atatürk Barajı ve Karakaya Barajı HES'larına çok yakın olduğundan sağlıklı bir biçimde elektrik enerjisi alabilmekte ve gerilim düşümü vb. gibi olumsuzluklar ilimizde yaşanmamaktadır. Şehir şebekeleri, dağıtım hatları ve diğer elektrik tesisleri yönünden altyapı çalışmaları tümüyle tamamlanmış ve yenilenmiş olan ilimizde, tüm OG gerilimi 33 kV.dır. Elektrik enerjisi yönünden İlimiz ve İlçelerinde önemli bir problem bulunmamaktadır. İlimize 2000 yılı için 648.901.362 KWh elektrik enerjisi satın alınmış ve bunun 513.295.305 KWh'i satılmıştır. son yılların gözde ili adıyaman artık büyük bir metropoldür Su Ürünleri İlimiz Baraj Gölleri, Doğal Göller, Akarsular ve Kaynak Suları ile çok büyük bir su potansiyeline sahiptir. Bu suların pek çoğu Kültür Balıkçılığı yapmaya müsaittir. İlimiz sınırları içinde Yüzer Ağ Kafeslerde Alabalık Yetiştiriciliği yapılmaktadır. 2000 yılı toplam su ürünleri üretim miktarı ise 543.480kg.'dır. Turizm Adıyaman, Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin batısında yer alan, tarih sahnesindeki yeri ilk insanlara dek uzanan, pek çok değişik kültüre merkezlik etmiş olan gerçek bir kültür ve turizm kentidir. Dünyanın en eski yerleşim yerlerinden biri olan Adıyaman toprakları üzerinde, insanlık tarihinin bütün dönemlerinde yaşanmışlığa dair bulgular elde edilmiştir.

Tarih boyunca çeşitli devletler arasında el değiştiren Adıyaman İli, M.Ö. 3000-1200 yıllarında Hititler, 1200-700 yılları arasında Asurlular, 750-600 arasında Frigler, 600-334 yılları arası Persler, 334-69 yılları arası Makedonlar, 69-M.S. 72 yılları arası Kommagene Krallığı, 72-395 yılları arası Roma İmparatorluğu, 395-670 Bizans (Doğu Roma) İmparatorluğu, 670-758 yılları arası Emeviler, 758-926 Abbasiler, 926-958 Hamdaniler, 958-1114 yılları arası yeniden Bizanslılar, 1117-1204 Eyyubiler, 1204-1298 yılları Anadolu Selçukluları, 1298-1516 Memluklular arasında el değiştirdikten sonra 1516 tarihinde Osmanlı İmparatorluğunun egemenliğine girmiştir. Tarih boyunca ev sahipliği ettiği sayısız medeniyetten gelen değerleriyle Adıyaman İli, bugün Türkiye Cumhuriyeti'nin önemli turizm merkezlerinden biri olarak, dünyanın her yerinden gelen konuklarını ağırlamaktadır.