Portekiz

Turkiye-Rehberi.Net Pinterest Turkiye-Rehberi.Net WhatsApp Turkiye-Rehberi.Net Facebook Turkiye-Rehberi.Net Twitter Turkiye-Rehberi.Net LinkedIn Turkiye-Rehberi.Net Çıktı Al Turkiye-Rehberi.Net Gmail Turkiye-Rehberi.Net Email Gönder
Portekiz, ya da resmî adıyla Portekiz Cumhuriyeti (PortekizceRepública PortuguesaAvrupa’nın güneybatısında İber Yarımadasıüzerinde yeralan, Avrupa Kıtası'nın en batıdaki ülkesidir. Portekiz kuzeyden ve doğudan İspanya ile, güneyden ve batıdan da Atlas Okyanusu ile çevrilidir. Atlas Okyanusu’nun kuzey yarımküredeki bölümünde bulunan Azorlar ve Madeira takımadaları özerk yönetimleriyle birlikte Portekiz’in bir parçasıdır.

Portekiz Haritası, İletişim, Yol Tarifi ve Adresi Nerede

Portekiz Haritadaki Konumu

Geçen 3.100 yıl boyunca Portekiz toprakları, ülkenin kültürünü, tarihini, dilini ve etnik yapısını etkileyen ve içlerinde Fenikeliler,YunanlılarRomalılarCermenler, ve Endülüs Emevileri’nin de bulunduğu çeşitli medeniyetlerin geçişine tanık olmuştur. 5. yüzyılda Portekiz ülkesi Douro Nehri’nin ağzındaki Portu (günümüzdeki Porto şehri) ile Cale (günümüzdeki Vila Nova de Gaia) şehirlerine istinaden Latince Terra Portucalis diye anılıyordu. 1093 yılında Kastilya ve Leon kralı VI. Alfonso, krallığının güneybatısındaki toprakları Henrique de Borgonha’ya vererek Portus Cale Kontluğu ‘nu kurdu. Comes Portucalensis denen bu kontluk sonraki yıllarda bağımsız bir krallığın doğuşuna sahne olmuştur. 15. ve 16. yüzyıllarda Brezilya’dan Filipinler’e uzanan Portekiz İmparatorluğudünyanın önde gelen ekonomik, politik ve kültürel güçlerinden biriydi. 20. yüzyılda imparatorluğun sona ermesiyle birlikte Portekiz Avrupa’ya dönmüştür ve günümüzde dengeli demokratik yapısıyla Avrupa Birliği’nin bir parçasını oluşturmaktadır.

Konu başlıkları

Tarihçe

Ana madde: Portekiz tarihi
İlk Portekiz kralı I. Afonso'nun kullandığı bayrak.

Portekiz, 5 Ekim 1143’te Kastilya ve Leon kralı VII. Alfonso’nun Portekiz Kontluğu’nun bağımsızlığını tanıması ve I. Afonso’yu Portekiz Kralı olarak kabul etmesiyle bağımsız bir ülke olarak kurulmuştur. Günümüzdeki topraklarının yarısı kadar bir alanda kurulduktan sonra Afonso ve kendisinden sonra gelen krallar Hristiyan tarikatlarının askerî desteğiyle Endülüslüler’den daha fazla toprak koparabilmek için sürekli güneye doğru ilerlemişlerdir. 1249 yılında Algarve’nin güney kıyılarına ulaştıktan sonra PortekizReconquistası (Fetih) sona ermiştir.

 

'Portekiz Cumhuriyeti'
República Portuguesa
Portekiz Bayrağı Portekiz Arması
Bayrak Arma
Slogan: (yok)
Ulusal marş: A Portuguesa
Portekiz
Başkent Lizbon
38°42′ N 9°11′ W
En büyük şehir Lizbon
Resmi dil Portekizce1
Devlet
Cumhurbaşkanı
Başbakan
Parlamenter demokrasi
Aníbal Cavaco Silva
José Sócrates
Kuruluş
Bağımsızlık
Tanınma
868
24 Haziran 1128
5 Ekim 1143
Yüzölçümü
  • Toplam
  • Su (%)
 
92.391 km² (110'uncu)
0,5%
Nüfus
  • Temmuz 2007 tahmini
  •  2001 sayımı
  •  Yoğunluk
 
10.605.879 (75'inci)
10,848,692 (-)
114/km² (87'nci)
GSMH (SAGP)
  • Toplam
  • Kişi başına
2005 tahmini
203.4 mlr $ (41'inci)
19.335 $ (37'nci)
Para birimi {{{para-birimi}}} (EUR)
Saat dilimi
  • Yaz saati
WET3 (UTC)
EST (UTC+1)
İnternet alan adı .pt
Telefon kodu +351
Miranda dili ve Portekiz işaret dili resmî olarak tanınır ve koruma altındadır.
1999'dan önce Portekiz esküdosu
3Azorlar UTC-1, yazları UTC

1383 yılında erkek vâris bırakmadan ölen Portekiz Kralı’nın kızıyla evli olan Kastilya Kralı Portekiz tahtında hak iddia edince ortaya çıkan halk ayaklanması 1383-1385 Krizi’ne yol açtı. Sonradan I. João olarak Portekiz tahtına geçen Avizli João ve general Nuno Álvares Pereira yönetimindeki bir kısım soyludan ve halktan oluşan birlikler Aljubarrota Savaşı’nda Kastilya birliklerini yendi. Bu savaş hâlâ komşu İspanya ile olan bağımsızlık mücadelesinin bir sembolü olarak görülmekte ve Portekiz tarihinin en ünlü savaşı olarak değerlendirilmektedir.

1373 yılında İngiltere ile yapılan ittifak günümüzde de devam etmekte ve muhtemelen tarihin en uzun ittifakı sayılmaktadır. Bu ittifakı izleyen yıllarda Portekiz Dünya’nın keşfi için öncülük yapmış ve Keşif Çağı ‘nı başlatmıştır. Kral I. João’nun oğlu Prens Infante Henrique o Navegador (Denizci Henrique), bu çağın başlangıcında büyük rol oynamış ve keşif gezilerinin ana destekleyicisi olmuştur.

1415 yılında bir Portekiz filosunun Kuzey Afrika’daki zengin ticaret merkezi Ceuta’yı ele geçirmesiyle Portekiz İmparatorluğubaşlamıştır. Bunu Atlas Okyanusu’ndaki ilk keşifler izlemiş, Azorlar ve Madeira’nın keşfiyle ilk sömürgecilik hareketleri başlamıştır.

15. yüzyıl boyunca Portekizli kâşifler, Avrupa’da çok aranan değerli baharatların ülkesi Hindistan yolunu ararken Afrika kıyıları boyunca güneye doğru seyahat ettiler ve yol boyunca ticaret noktaları kurdular. Sonunda 1498 yılında Vasco da Gama deniz yoluyla Hindistan’a ulaştı ve günümüzün onda biri olan bir milyon nüfusa sahip Portekiz için refah dönemi başladı.

Portekiz İmparatorluğu XVIII. yüzyıl

1500 yılında Brezilya'ya ayak basan Pedro Álvares Cabral burayı Portekiz topraklarına kattı. On yıl sonra Afonso de Albuquerque,Hindistan’daki Goa’yı, Basra Körfezi’ndeki Hürmüz’ü ve günümüz Malezya’sındaki Malakka’yı isgal etti. Dolayısıyla Portekiz İmparatorluğu Hint Okyanusu ve Güney Atlas Okyanusu’ndaki ticaret yollarının egemenliğini eline geçirdi.

1580 yılından 1640 yılına kadar Portekiz’in bağımsızlığı bir süre sekteye uğradı. Fas’taki bir savaş sırasında ölen Portekiz Kralı I. Sebastião ardında erkek vâris bırakmayınca İspanya Kralı II. Felipe taht üzerinde hak iddia etti ve Portekiz Kralı I. Filipe olarak tahta geçti. Ancak bundan hoşnut kalmayan Portekiz soylularının desteğiyle ayaklanma başlatan IV. João 1640 yılında kral ilan edilerek Bragança hanedanınıbaşlattı. Aynı dönemde Britanya ve Hollanda, Portekiz İmparatorluğu’nun denizaşırı topraklarını ele geçirmek için saldırmaktaydı ve Portekiz özellikle1822’de Brezilya’nın bağımsızlığını kazanmasıyla birlikte, 20. yüzyıla kadar sürecek olan bir çöküş dönemine girdi.

5 Ekim 1910 tarihindeki cumhuriyetçi devrim Portekiz monarşisini ortadan kaldırdı. Ama devam eden kaos ortamı ve I. Dünya Savaşı’na askerî katılımın artırdığı önemli ekonomik problemler 28 Mayıs 1926'daki askerî darbeye neden oldu. Bu darbe sonucunda António de Oliveira Salazar ekonomik dengeyi ve toplumsal düzeni sağlayarak 1933 yılına kadar sürecek olan sağ eğilimli askerî diktatörlük tarafından başa getirildi. Gelenekçi otoriter bir rejim olan vefaşizme yakınlığıyla tanınan Estado Novo (Yeni Devlet) yeni bir anayasanın kabulüyle Salazar tarafından kuruldu. II. Dünya Savaşı’nda İttifak Devletleri’ne yaptığı yardımlar nedeniyle bu rejim ayakta kalmaya devam etti. 1961 yılında Angola’da, 1963 yılında Portekiz Ginesi’nde ve 1964 yılındaMozambik’te başlayan bağımsızlık hareketleri Portekiz Sömürge Savaşı’na yol açarak yönetimdeki rejimi zayıflattı. 1968 yılında Salazar yönetimden ayrıldı ve yerine Marcelo Caetano geçti. 25 Nisan 1974 tarihindeki kansız solcu askerî darbe Afrika sömürgelerine bağımsızlıklarını verdiği gibi günümüzün demokratik rejiminin kurulmasına da önayak oldu. Avrupa Birliği’ne tam üyeliğe 1986 yılında kabul edilen Portekiz1999 yılında da Avro para birimini kullanmaya başladı.

Devlet yapısı

Cumhuriyet Meclisi
(Assembleia da República)

Portekiz 1976 yılında kabul edilen anayasaya göre yönetilen demokratik bir cumhuriyettir.

Cumhurbaşkanı, Cumhuriyet Meclisi (Assembleia da República), Hükümet ve Mahkemeler Portekiz devletinin dört ana organını oluşturur. yasamayürütme ve yargı erklerinin ayrılığı Portekiz Anayasası’nda temel alınmıştır.

Beş yıllık görev süresi için halk oylamasıyla seçilen Cumhurbaşkanı’nın yürütme görevi yoktur ve Devlet Başkanlığı görevini yerine getirir. Cumhuriyet Meclis'i dört yıllık görev süresi için halk oylamasıyla seçilen 230 milletvekilinden oluşan yasama organı görevini icra eden parlamentodur.

Yürütme organı olan hükümet kendi Bakanlar Kurulunu ve onların müsteşarlarını seçenbaşbakan tarafından yönetilir. Ulusal ve bölgesel hükümetlerde iki siyasi partinin çoğunluğu görülmektedir: Sosyalist Parti ve Sosyal Demokrat Parti.

Mahkemeler ceza, idari ve mali olarak üçe ayrılır. Yüksek Mahkeme temyiz kararlarında son karar verici mekanizmadır. Dokuz üyeli Anayasa Mahkemesi yasaların anayasaya uygunluğunu gözetir.

Uluslararası ilişkiler ve askerî yapı

Portekiz 1949 yılından beri NATO’ya, 1986’dan beri Avrupa Birliği’ne ve 1996’dan itibaren de Portekizce Konuşan Ülkeler Topluluğu’na üyedir. Brezilya ile dostluk ve çifte vatandaşlık antlaşması vardır. Amerika Birleşik DevletleriBirleşik Krallık ve Çin ile (Macau nedeniyle) olduğu gibi Latin Avrupa ülkeleriyle (İspanyaİtalyaFransa ve Romanya) de iyi ilişkilere sahiptir. Fas ile yüzyıllardan beri süregelen yakın diplomatik bağları bulunur.

Portekiz’in tek uluslararası anlaşmazlığı, Badajoz Antlaşması sonucunda 1801 yılında İspanya buyruğu altına giren Olivenza belediyesi ile ilgilidir. 1814 -1815 yılları arasında yapılan Viyana Kongresi’ne istinaden Portekiz tarafından bu belediye geri alınmak istenmektedir. Yine de Avrupa Birliği üyesi iki ülke arasındaki ilişkiler gergin değildir.

Portekiz Silahlı Kuvvetleri üç ana kuvvetten oluşur: OrduDonanma, ve Hava Kuvvetleri. Portekiz 20. yüzyılda iki önemli askerî harekâta katılmıştır: I. Dünya Savaşı ve Sömürge Savaşı(1961-1974). Portekiz kendi sınırları dışında birçok barış gücüne asker göndermiştir: Doğu TimorBosnaKosovaAfganistanIrak, ve Lübnan. Zorunlu askerlik hizmeti 2003 yılında kaldırılmıştır.

İdari yapı

Portekiz’in anakaradaki toprakları ve özerk iki bölgesi.

Portekiz idari yapısı temel olarak 308 belediyeye (Portekizceconcelho) dayanır. Bu belediyeler bucak adı verilen (Portekizcefreguesia) 4.000’den fazla bölüme ayrılır. Belediyeler idari açıdan altbölge ve bölgelere bağlanır. 1976 yılından beri en üst idari yapı “Anakara Portekizi” ile Azorlar ve Madeira özerk bölgeleridir.

Coğrafi yapı ve iklim

Portekiz’in anakarada bulunan toprakları, en büyük nehri olan Tejo Nehri ile ikiye bölünür. Kuzey kısmı içeride düzlükler barındıran ve dört yerde kesintiye uğrayarak tarıma elverişli alanlar yaratan dağlık bir bölgedir. Tejo Nehri ile Algarve arasındaki güney kısmı genelde serin ve yağmurlu bir iklime sahip kuzeyden daha ılık ve kuru bir iklime sahip ovalardan oluşur. Alentejo’dan dağlarla ayrılan Algarve bölgesi ise Fas ve Güney İspanya’ya benzer birAkdeniz iklimine sahiptir.

Azor Adaları ve Madeira Orta Atlas Okyanusu üzerinde yer alır. Bu adaların bazıları 1957 yılı gibi yakın geçmişe kadar volkanik olarak etkindi. Portekiz’in en yüksek noktası Pico Adası’nda bulunan 2.351 m. yüksekliğinde eski bir yanardağ olan Pico Dağı’dır.

Portekiz, Akdeniz iklimine sahiptir. Avrupa’nın en sıcak ülkelerinden biri olan Portekiz’in anakaradaki topraklarında yıllık ortalama sıcaklık kuzeyde 15 °C ve güneyde 18 °C’dir. Madeira ve Azor Adaları sıcaklık aralığı daha dardır. Bahar ve yaz mevsimlerinde güneşli, sonbahar ve kış mevsimlerinde yağmurlu ve rüzgârlıdır.

Ekonomi 

Expo'98 fuarının yapıldığı modernParque das Nações

Portekiz 1986 yılında Avrupa Birliği’ne katıldı ve kararlı bir ortamda uyum çalışmalarına başladı, sağlıklı bir büyüme düzeyine erişti. Hükümetler reformlar uygulayarak birçok devlet teşekkülünü özelleştirdi ve ekonominin önemli alanlarını liberalleştirdi. Portekiz 1999 yılında Avro kullanımına geçen ülkelerden biridir.

Başlıca endüstriler içinde petrol rafinerileriçimentootomotivkâğıttekstilayakkabıkoltuk, ve şişe mantarı üretimi (Dünya lideri) sayılabilir. Tarım artık ekonominin en büyük kısmını oluşturmasa da Portekiz şarapları, özellikle Porto şarabı ve Madeira şarabı dünya çapında pazarlanmaktadır. ÖzellikleAlgarve ve Madeira bölgelerinde turizm de önemli bir geçim kaynağıdır.

Turizmden önemli derecede gelir elde edilmesinin yanında,Portekiz tarım ve sanayi gibi alanlarda diğer Avrupa ülkelerine oranla çok daha düşük verim alabilmektedir.AET ülkeleri arasında en yoksul ülke olan Portekiz'de,özellikle tarımda geleneksel yöntemlerin kullanılmaya devam edilmesi ve hala son teknoloji aletlerine geçilememesi tarımdan verim alma şansını düşürmektedir.Ülkedeki malların çoğu ithal bulunmaktadır.Özellikle Güney Amerika ülkelerinden bölgeye özgü meyve ve sebze çeşitlerinin ithali gerçekleşmektedir. portekizde pirinç, buğday, mısır, patates gibi ürünler yetiştirilir. iklimine rağmen incir, badem, portakal gibi ürünler de yetiştirilir. en çok ekilen tarım ürünleri ise mısır, üzüm, çavdar ve zeytindir. Akdeniz bölgesine özgü kültür bitkileri ise buğdaydır. ayrıca portekizde dışsatımı en çok olan ürün porto şarabıdır. F.F.F. kelimeleri portekizin kısaca ünlü olan şeylerini özetler. 1. F FADO SADNESS SONGS 2. F FUTBALL 3. F DE FİESTA

Portekiz

Portekiz
Turkiye-Rehberi.Net Şimdi İndirin
pinterest Facebook instagram Twitter LinkedIn WhatsApp Addthis

Portekiz Resim Galerisi

Portekiz

Portekiz
Turkiye-Rehberi.Net Şimdi İndirin
pinterest Facebook instagram Twitter LinkedIn WhatsApp Addthis